Technika, która w skrócie polega na szarpaniu strun za pomocą palców prawej dłoni a dokładniej ich opuszkami. Palcowanie na gitarze jest wykorzystywane głównie przez gitarzystów klasycznych ale ostatnio również przez gitarzystów akustycznych jako element popularnego stylu fingerstyle. Jest to dość trudna technika bo wymaga od gitarzysty myślenia podwójnego tzn. musi jednocześnie myśleć o zmianie chwytów w lewej ręce i szarpania odpowiednich strun ręką prawą.
Palce prawej ręki odpowiedzialne są za poszczególne struny:
- Kciuk– za struny basowe E6, A5 oraz D4
- Palec wskazujący – struna G3
- Palec środkowy– struna H2
- Palec serdeczny – struna E1
- Palec mały – nie jest używany
Czasami na tabulaturze czy zapisie nutowym każą nam zagrać strunę innym palcem niż jest jego przeznaczenie. Możemy się spotkać wtedy z dodatkowym zapisem literowym palców, który przedstawiony jest na ilustracji dłoni obok.
W grze techniką tzw. palcowaną trzeba pamiętać o kliku podstawowych zasadach:
- palce muszą być rozluźnione i lekko zgięte w stawach
- po szarpnięciu struny nie zginamy palców zbytnio do środka dłoni
- podczas szarpania nie ruszamy dłonią, prace wykonują same palce
- kciuk wykonuję ruch w dół a pozostały palce w szarpią struny wiolinowe do góry
Palcowanie na gitarze – ułożenie prawej ręki do grania
Poniższe rysunki pokazują w jaki sposób należy prawidłowo ułożyć prawą rękę do grania na gitarze metodą palcowaną oraz jak ręki nie wolno układać. Ręka swobodnie zwisa z nad pudła rezonansowego a dłoń razem z palcami powinny być lekko zaokrąglone.
Prawidłowe Nieprawidłowe
Palcowanie na gitarze – pierwsze ćwiczenia
Aby rozgrzać i przyzwyczaić prawą rękę do szarpania strun palcami, niezbędny na początku jest trening na strunach pustych. Niby ćwiczenia mogą wydać się banalne ale sam się przekonasz, że potrzeba wielu godzin ćwiczeń aby palce chodziły sprawnie po strunach.
1. Pierwsze ćwiczenie to motyw z kawałka zespołu Metallica – „Nothing else metters”. Przypominam, że każdy palec odpowiedzialny jest za określone struny.
2. Ćwiczenie podobne do poprzedniego z tym, że kciuk ma tu za zadanie szarpać dodatkowo struny A5 oraz D4.
3. W tym ćwiczeniu musisz płynnie przechodzić pomiędzy poszczególnymi strunami. Na zmianę należy tu szarpać strunę kciukiem i którymś z pozostałych palców.
4. W poprzednich ćwiczeniach każdą strunę graliśmy oddzielnie. Tutaj w pewnych miejscach jednocześnie będziesz szarpał strunę E1 palcem serdecznym z którąś ze strun basowych.
5. Tutaj znowu inna historia, zmieniają się struny basu natomiast jednocześnie szarpiesz trzy struny wiolinowe E1, H2 i G3, zarywając je odpowiednio do góry.
Palcowanie na konkretnych akordach
Kiedy nie będziesz miał problemu z wygrywaniem ćwiczeń na strunach pustych czas aby dołożyć również rękę lewą. Ma to sens jeżeli masz oczywiście dobrze opanowane chwyty podstawowe. Ręka lewa zmienia akordy na natomiast prawa szarpię odpowiednie struny.
Wiele osób ma problem z tym jakie struny należy szarpać podczas grania konkretnego akordu. Myślę, że dzięki dwóm poniższym wskazówką problem można częściowo rozwiązać:
- Zaczynasz od szarpnięcia kciukiem basu dźwięku podstawowego danego akordu, czyli dźwięku od którego bierze się nazwa akordu, np. dla akordu C-dur jest to dźwięk „c”.
- Szarpiesz poklei struny wiolinowe z góry na dól i z powrotem
1. I żeby nie być gołosłownym przebieg według opisanej metody. Zaczynamy od akordu A-dur i uderzamy kciukiem pustą strunę A6 ponieważ jest to dźwięk podstawowy owego akordu i szarpiemy kolejne struny wiolinowe G3, H2, E1 i wracamy H2 oraz G3. Podobnie postępujemy z akordem D-dur, tutaj dźwięk podstawowy to pusta struna D4 a dla akordu E-dur struna E6. Na końcu jeszcze wracamy do akordu D-dur i cały przebieg można powtórzyć wracając do A.
2. Ten sam przebieg akordów można zagrać trochę inaczej, tzn. ze struną basową zagrać jednocześnie strunę E1. Zmienia się też nieco kolejność grania strun wiolinowych.
3. I przykład na innych akordach, na zasadach identycznych, które były zastosowane w ćw.1. Zauważ, że akord C-dur jak i G-dur nie mają dźwięków podstawowych na strunach pustych także musisz struny pokryć odpowiednio dla chwytu C-dur na 3 progu struny A5 i dla G-dur na 3 progu struny E6.
4. Poprzednie ćwiczenia były w metrum 3/4, tym razem czas na 4/4. Trochę zmienia nam się kolejność szarpania strun wiolinowych, wolno sobie je przeanalizuj. Nowością są w 3 takcie są kropki na początku i na końcu taktu, które nas informują, że ten tak należy zagrać 2x.
5. I czas na przykład na konkretnym utworze. Jest to bardzo popularny kawałek grupy Animals „House of the Rising Sun” („Dom wschodzącego słońca”). Grany na podstawowych chwytach, za wyjątkiem akordu F-dur, który można zagrać w uproszczonej wersji. Za każdym razem gramy dźwięk podstawowy danego akordu szarpiąc go kciukiem na któreś ze strun basowych. Kolejne dźwięki wykonujemy pozostałymi palcami na strunach wiolinowych szarpiąc je w dół a następnie w górę.
Jak palcować na gitarze – inne ćwiczenia
Powyższe ćwiczenia dotyczyły ściśle opalcowania na podstawie konkretnych chwytów. Ale oczywiście są jeszcze inne rodzaje szarpania strun, które nie są tak ściśle z nimi związane. Są to wymyślone przez gitarzystów zagrywki w konkretnych utworach, które rządzą się większa swoboda. Ale żeby to zrozumieć popatrz na konkretne przykłady.
1. Pierwsze ćw. to motyw żywcem wzięty z piosenki „Son of the blue sky” Wilków. Jak widzisz nie występuje tutaj żaden znany ci chwyt podstawowy czy barowy. Dźwięki poniższe oczywiście są składnikami pewnych akordów ale my nie musimy się na razie nad tym zastanawiać, ważny jest dla nas sam przebieg poniższego riffu. Pod tabulaturą masz podpisane jakich należy palców lewej ręki użyć, natomiast palce prawej ręki cały czas odpowiedzialne są za te same struny.
2. Tym razem główny riff z piosenki „Moja i twoja nadzieja” zespołu Hey. Nieco trudniejszy od poprzedniego gdyż wchodzimy tutaj na wyższe progi oraz wymaga odpowiedniego przesuwania palców lewej dłoni na progach. Należy zwrócić tutaj uwagę na to, że pierwszy dźwięk jest nieco dłuższy od pozostałych, dokładnie dwukrotnie.
